Üniversite, Sosyoloji, Toplum

Merkep’in -Biz Heretik’in logosundaki muzip eşeği böyle adlandırırız- bazı depiklerine, yani bizim lügatimizde büyü bozucu sosyal bilim metinlerine, yıllar boyunca uzun takdimler kaleme aldım. Kimileri bunu yadırgadı, kimileri niyet okudu, kimileri de çok sevdi. Aslında bu bir tercihten çok bir gereklilikti. Çünkü Merkep’in yayımladığı metinlerin değeri, içinde barındırdıkları sayısız fikri patika ve düşünce hattıyla, böylesi bir eşlik etme tutumunu adeta talep ediyordu. Diğer yandan, bu takdimler bana, her bir eserin iç mantığına yaslanarak ama aynı zamanda o mantığı bir sıçrama tahtası gibi kullanarak, cari sosyoloji -ya da genel olarak sosyal bilim- pratikleriyle üniversitenin mevcut hâlini sorgulama fırsatı sunuyordu. Böylece her bir takdim birer müdahale metnine dönüşüyor; eşlik etmekle müdahale etmek aynı madalyonun iki yüzü olarak beliriyordu. Elbette ikincisinden feragat edilebilirdi; ama dertsiz yazıyı hiçbir zaman sevmedim. Şimdi ise tüm bu takdimleri hiçbir düzeltmeye tabi tutmadan bir araya getirdim. Çünkü oldukları gibi kalmalarını istedim; yazıldıkları dönemin bağlamını, Merkep’in heybesine yüklediğimiz dert ve umutları, üslubumun bu ortak dertle birlikte zaman içinde değişen nefesini kendi içlerinde saklamayı sürdürsünler diye. Böylelikle, bir bakıma, Merkep’in serencamına dair bir tanıklık da ortaya çıkmış oldu : üniversite için, üniversiteye rağmen. Merkep, onu kimi vakit içine alan, kimi vakit dışına iten bir kurum için, sosyal bilim adına -bugünden baktığımda bana hâlâ mucizevi gelen- çok şey yaptı. Bu kitap, hiç değilse, o emeğin nişanesi olarak tarihe düşülmüş küçük bir not sayılsın.