VARLIK’TA ORHAN VELİ_{Yazıları, Şiirleri, Çevirileri}

“Yeni şiir dendiği zaman ilk akla gelen onun adıydı. Çünkü bayatlamış sanat ananelerini yıkmak azmiyle, kendini en acı alaylara maruz bırakarak en ileri giden, en şaşırtıcı ‘garip’liklere başvuran o olmuştu.”

(Yaşar Nabi Nayır)

Orhan Veli, şiirleriyle, estetiği, geleneği tartıştığı denemeleriyle yeni bir çağ başlattı, edebiyat zevkini değiştirdi. Varlık, Garip akımının doğduğu yer olmakla kalmadı, Orhan Veli’nin düşüncelerini aşkla savunduğu, polemiklere girdiği en önemli mecralardan biri de oldu hep. Onun Varlık’ta yayımladığı tüm yazıları, şiirleri, çevirileri –ilk hallerine sadık kalarak– İnci Aydın’ın yoğun emeğiyle elinizdeki kitapta toplandı.

Orhan Veli’nin günümüzde basılan kitaplarındaki şiirleriyle Varlık arşivindeki şiirler karşılaştırıldığında ciddi farklar göze çarpıyor. Bazı bölümler yer değiştirmiş, bazı sözcükler başka biçimde yazılmış ya da atılmış. M. Şeref Özsoy, Orhan Veli’nin Varlık’ta yayımlanan şiirlerini sağlığında yayımladığı kitaplardaki halleriyle, ölümünden sonra Memet Fuat ve Asım Bezirci’nin hazırladığı edisyonlarla karşılaştırdı, farkları dipnotlarda belirtti.

Yazılarda böyle bir karşılaştırmaya gitmek ise çalışmamızın kapsamını aşacaktı; sadece çok önemli gördüğümüz farkları, eskimiş ve yabancı dildeki sözcüklerin anlamlarını dipnotlarla verdik. Orhan Veli’nin şiir ve sanat üzerine manifesto niteliğindeki yazıları dönemin genel atmosferi hakkında da bilgi sunuyor. Kitabın sayfalarını çevirdikçe bir şairin şiirleriyle, düşünceleriyle nasıl hâlâ genç kalabildiğine şaşıyoruz.

Varlık’ta Orhan Veli, yalnızca bu büyük şairimizin edebiyat tarihimizdeki yerini yeniden değerlendirmek için değil, aynı zamanda Varlık dergisinin modern şiirimizdeki kurucu rolünü anlamak açısından da özgün bir katkı sunuyor.