Küba Sosyalizminin Yolu ve Geleceği

Çin’in önemli Marksist araştırmacılarından Mao Xianglin’in hazırladığı bu kitabı İspanyolcadan çevirdik (Sobre el Socialismo en Cuba, 2014). Küba lideri Fidel Castro bu kitabın taslağını inceledikten sonra kitabın içerdiği düşüncelere büyük değer vermiş ve Küba’lı çevirmenlerin yardımı ile İspanyolcaya çevrilmesini ve Küba’da basılmasını önermiştir. Fidel Castro, kitabın İspanyolca baskısına düştüğü notta, bu kitap Küba’nın sosyalist inşa çabalarında karşılaşmış olduğu sorunları “yürekli bir şekilde” değerlendiriyor ifadesini kullanmıştır.

Kitabın yazarı Mao Xianglin yaşamının 42 yılını Küba sosyalizminin araştırmasına vermiş, uzun yıllar Küba’da kalmış, onu yerinde incelemiştir. Mao Xianglin bu kitapta 12 bölüm boyunca Küba sosyalizmini doğuşundan itibaren yarattığı kurum ve araçlarını, ekonomik yapılarını, Küba’nın dış politika deneyimlerini, Küba sosyalizminin liderlerinin—Fidel, Raul, Che—özel düşünsel şekillenmelerini derinlemesine bir biçimde incelemektedir. Yazar, aynı zamanda, Küba’nın “sosyalizmin güncellenmesi” adını verdiği son reformların gelişme yönü hakkında önemli değerlendirmeler yapmıştır. Yazara göre, Küba sosyalizminin canlılığı ve en zorlu yılları (1990-1995) aşabilmesinin temel gücü, sosyalizmin Küba’da bu halkın kaçınılmaz tarihsel tercihi olarak ortaya çıkmış olmasıdır. Ülkemizde Küba’nın sosyalist demokrasi politik sistemi, din politikası ve Silahlı kuvvetlerinin yapısı hakkında yayınlanmış eserler bulunmuyor, bu kitap bu boşluğu da dolduracaktır.

Yazara göre, Küba kesinlikle Marx’ın tanımladığı sosyalist toplumu inşa etmeye giden yolda ilerleyecek, Küba toplumunda var olan sosyalist öğeler adım adım güçlendirilmeye devam edecektir. Küba Komünist Partisinin 2011’de giriştiği ve ihtiyatlı bir biçimde ilerlettiği kapsamlı reformlar, Küba sosyalizminin daha gür ve daha derinlemesine bir gelişme göstermesini sağlayacaktır. Küba sadece dünya sosyalizminin dünya kapitalizmine karşı verdiği uzun süreli mücadelenin büyük bir esin kaynağı ve destekçisi değil, aynı zamanda dünyadaki emperyalist-hegemonyacı güçlere karşı direnen, dünya barışının temel gücü olan ve uluslararası ilişkilerdeki adaletsiz siyasi ve ekonomik sistemleri reforma tabi tutmak isteyen üçüncü dünya ülkelerinin öncüsüdür. Küba bu ülkelerin kurduğu bağlantısız 77’ler grubunun kurucusudur ve bu çabalarını günümüzde de sürdürmektedir.

Küba küçük bir ülkenin, hegemonyacılığa karşı durmada nasıl başarılı olunabileceğini gösteren başarılı örneklerden biridir, sadece Latin Amerika’daki gelişmekte olan ülkelere değil, diğer kıtalardaki gelişmekte olan ülkelere esin kaynağı olmayı sürdürmektedir. Çok yönlü, Küba-Çin ilişkileri basitçe ortak çıkarlara dayalı ekonomik ve diplomatik ilişkiler değildir, bu iki ülke arasında kopmaz bağlarla bağlı yoldaşlık ilişkileri, ulusal çıkarların ötesine giden çok derin bir bağ oluşturmaktadır, bu bağlamda iki ülkenin iktidar partileri düzenli bir teorik ve siyasi görüş alışveriş ve danışma sistemi oluşturmuşlardır. ÇKP, her parti kongresinden sonra, Küba’ya özel bir heyet göndererek, Küba partisini yeni Çin politikaları hakkında bilgilendirme mekanizmasını işletmektedir. Rusya, sosyalist Sovyetler Birliği’nin Küba ile yürüttüğü güçlü sosyalist dayanışma ilişkilerini devralmış ve bugün de Küba’nın sosyalizm, uluslararası demokrasi ve ulusal bağımsızlık davasını güçlü bir şekilde desteklemektedir. Son iki yüzyılın tarihinde, böylesi bir uluslararası konjonktür yaşanmamıştır: kapitalist gelişme yolunu izleyen dev bir ülkenin, uluslararası çıkarları, Küba gibi sosyalizm yolunda ilerleyen bir ülke ile büyük ölçüde yakınlaşmıştır. Küba üzerindeki Amerikan ekonomik-teknolojik ambargosunun olumsuz etkileri, ABD’nin yıkıcı politik etkisi, kültürel yollarla ve kilise üzerinden sızma çabaları azımsanamaz. Fakat kitapta incelendiği gibi, Küba bu zorlukları aşacak öz-güvene ve dünya ölçeğinde güçlü dostlara sahiptir.